Bij ons thuis

Op 11 juli 1923 ben ik geboren op een boerderij in St. Hubert, gemeente Mill. Ik heb zelfs mijn geboorte-akte nog. Mijn vader, Jan Bens, was landbouwer en afkomstig van een rijke katholieke boerenfamilie uit St. Hubert. Moeke, Nellie van Eck, was een dochter van een keutelboerke uit Mill. De familie Bens heeft het huwelijk tussen mijn vader en moeder nooit echt erkend en vader Bens werd zelfs onterfd. Het huwelijk tussen mijn ouders was goed. Pap was 15 jaar ouder dan Moeke. Pa hield veel van Moeke. Na hun trouwen, zijn ze in Grave gaan wonen om zich vervolgens in Oeffelt te vestigen. Hun eerste dochter (Doortje) is bij de geboorte overleden. Dochter Pieta kwam snel daarna in 1918. Twee jaar later werd mijn broer Jo geboren en ik in 1923. Weer twee jaar later werd Lien geboren, in 1927 Ciska, Mien in 1929 en in 1938 nakomertje Wil.

Pa en Moeke

In ons gezin werd er hard gewerkt. Pap op het land bij Grotmoe en Moeke was druk met haar zeven kinderen.

Wij hielpen mee. Iedereen had een taak; van houtjes hakken en schoenen poetsen tot het doen van de afwas.

Als jarige Job kreeg je een peperkoek met een mooie strik er omheen om te trakteren op school. Het mooiste cadeautje dat ik ooit kreeg, was een zilveren kruisje met een kettinkje voor mijn eerste communie. Er was niet heel veel tijd om te spelen, maar soms deden we met z'n allen ganzenbord of verstoppertje.

Aan gezinsuitjes deden we niet. Je mocht mee op schoolreisje als je het hele jaar naar de kerk was geweest. Bij oma Mechelina (de moeder van Moeke) was het altijd gezellig. We kregen daar pap van geitenmelk met brood en veel suiker. Alsof het een gebakje was; om te smullen!

Bij vader Bens thuis moest je altijd op je woorden letten; er hing een killere sfeer. Grotmoe was nogal streng en erg voor de kerk. Zij waren de rijke tak van de familie. Ze gingen zelfs met het rijtuig naar de kerk! Ook moesten wij s'morgens voordat we naar school gingen naar de kerk en op zondag naar 't Lof.

Naar Nijmegen

Toen ik een jaar of 5 was, verhuisden we naar Nijmegen in een huis aan de Waal. Ik zat een jaar op de lagere school aan de Hezelstraat, toen ging ik naar de lagere school aan de Oudstersgracht. Vanuit daar volgde ik de huishoudschool. Ik kon goed leren. Het leukste vak op school vond ik naaien. Mijn beste vriendin toen was Stien Nelissen. Tot na de oorlog hebben we op de Eerste Walstraat nr. 74 gewoond. Ik ging aan de slag bij de Nyma, een kunstzijde fabriek.

Pa Bens was rechtvaardig, Moeke kon nog wel eens onderscheid maken tussen de kinderen. Voor mij betekende dit dat ik veel werk in het huishouden moest doen en veel op mijn jongere zusjes moest passen, mede omdat mijn oudste zus Pieta in betrekking was.

Pa en Moeke in de Van Berghemstraat 50

Leuke herinneringen heb ik toen iedereen met Kerst thuis kwam. Er werd balkenbrij en zelf gebakken brood gegeten. Moeke stierf in juni 1966 op 70-jarige leeftijd in Nijmegen. Pa kon niet zonder Moeke en stierf twee maanden later op zijn 84e. Toen viel het gezin letterlijk en figuurlijk uit elkaar.

De Oorlog

Ik was 16 jaar toen de oorlog begon. Je vergeet het nooit meer, op donderavond ging je slapen en de volgende ochtend stonden we op als 'Duitsers'. Het was een nare, moeilijke tijd. Ons gezin ging als dat nodig was naar de schuilkelder bij de Karel Wolf Garage aan de Van Berghemstraat. Het was veel binnen zitten met het licht uit. Eten hadden we gelukkig voldoende in de oorlog. Pa werkte op de boerderij bij Toon Ome in St. Hubert. Hij ging daar op de fiets met rubberen tuinslangbanden naar toe.

Bijna was ik een keertje opgepakt toen een Duitse soldaat die de weg naar het station (Bahnhof) vroeg en ik hem naar het kerkhof (Friedhof) verwees.

Op de Parkweg woonde een Joodse familie. Het zoontje van een jaar of 7 moest mee met de Duitsers. De rest van de familie dook daarna onder. We hebben hen nooit meer teruggezien.

Mijn zus Pieta, kreeg een kogel in haar been die er gelukkig direct weer uit ging. Zij was toen op weg van haar werk naar huis.

In 1942 was alles op de bon. We probeerden de bonnen te vervalsen. Mien, mijn jongste zus, was er een kei in. Zucker Pietje in de Betouwstraat kon je er in elk geval mee foppen. Zo kregen we koffie en suiker extra.

Naar Radio Oranje werd stiekem geluisterd.

'Hier Radio Oranje, de stem van strijdend Nederland.'

Metdeze woordenbegon gedurende de oorlog iedere dag het kwartiertje zendtijd dat de Nederlandse regering door de BBC terbeschikking was gesteld. De zender was bedoeld als bindmiddeltussen bezet Nederland en de Nederlandse kolonie inLonden. Vanuit de BBC studio's werd geprobeerd deDuitse propaganda te bestrijden, het vertrouwen in de bevrijdinghoog te houden en het vaderland van nieuws te voorzien.

Als je al uitging in die tijd, ging je voor een dubbeltje naar de film in het Kolpinghuis. Je kon ook gaan dansen in De Vereeniging. Op jonge leeftijd raakte ik onverwacht zwanger en kreeg Sjaak in 1942. Gelukkig kon ik thuis blijven wonen.

Onderstaand artikel dat op 9-8-2012 in De Gelderlander heeft gestaan van, Dorien Steenbergen, gaat over dansen in het Kolpinghuis in Nijmegen, een citaat:

'Niet kussen en zeker niet verliefd worden'

'Natuurlijk is het niet de bedoeling, stel je voor! Maar als jonge meiden eind 1944 in de euforie van de bevrijding van Nijmegen een nachtje niet thuis komen slapen, knijpen vader en moeder een oogje toe. Zo groot is de dankbaarheid aan de bevrijders van de stad dat de morele grenzen een eindje worden verlegd. Al gauw zijn dansavondjes met Britse en Amerikaanse militairen in concertgebouw De Vereeniging allang niet meer de enige plaats waar feestjes werden gehouden. Komt eind september de pastoor er nog aan te pas om de spelregels voor deze uitjes te bepalen - 'niet kussen, niet met de soldaten mee naar huis lopen en zeker niet verliefd worden' - wemelt het in de stad van de illegale dancings waar meneer pastoor geen vat meer op heeft'.

Concertgebouw De Vereeniging in Nijmegen

Met Sinterklaas in 1943 won ik een lot uit de loterij: ik vond een tas van een Duitser bij Jamin. Daar zaten 300 punten in voor textiel, 8 bonkaarten en veel guldens! We hadden toen een heel goede Kerst.

Een keer kwam ik bij de slager. De regel was 'eerst bonnen, dan vlees'. Ik had de bonnen al afgegeven terwijl de slagerbeweerde van niet. Weg bonnen en geen vlees. Vette pech!

Aan het eind van de oorlog was er feest en de meiden die 'sjansten' met de Duitsers werden op de Grote Markt kaal geschoren door de Amerikanen. De Bevrijding werd goed gevierd, vooral op de Molenstraat, daar kwam iedereen samen.

Na de oorlog ontmoette ik Willem van Kranenburg. Willem zat in dienst en heeft als krijgsgevangene in Duitsland gezeten. Na de bevrijding bracht Willem kolen bij de mensen aan huis. We werden verliefd.

Mijn eigen gezin

Willem moest toestemming vragen aan mijn vader dat ik met hem mocht trouwen. In 1946 gaf ik het ja-woord. De trouwdag was sober en eenvoudig, er was weinig geld. Wel zaten we in een rijtuig; vader Kranenburg betaalde dit. Het diende tevens als reclame voor de kolen!

Vanuit de Van Berghemstraat verhuisden we naar een woning in de Wolfskuil - de Ericastraat. We krijgen nog 4 kinderen.

Elly werd in 1948 geboren. Doordat ik nierproblemen had tijdens de zwangerschap, woog ze slecht twee pond en twee ons. Ze kon bij wijze van spreken in een grote sigarendoos, zo klein was ze.

Tante Dien hielp mee om haar wiegje goed warm te houden. Klaas (broer van Willem) en Dien waren later ook de lievelingsoom en -tante van Elly. Elly heeft daar regelmatig nachtje gelogeerd. Menige keer moest Ome Klaas haar 's nachts weer terugbrengen omdat Elly heimwee had.

Elly met haar 2 jaar jongere broertje Herman

Herman werd in 1950 geboren. Op jonge leeftijd leerde hij Helma uit Herpen kennen. Zij kregen twee kinderen, Janneke en Bart. Ze zijn nog steeds gelukkig samen, inmiddels hebben zij al vijf kleinkinderen!

Herman op de brommer

In 1953 werd Wil geboren. Hij mocht slechts 8 uur leven. Twee jaar later kregen we wederom een zoon die we ook Wil noemden. Onze Wil overleed in november 1999 op 44-jarige leeftijd aan de gevolgen van kanker. Een gitzwarte bladzijde in mijn leven. Waarom moest iemand zo jong en mij zo dierbaar sterven? En mijn kleinzoon William achterlatend? Waarom?

Wil

In dit fragmentje zing ik een liedje voor het slapen gaan voor Wil. Ik mis hem nog elke dag...

Wim en ik hadden een redelijk goed huwelijk, hoewel er vaak sprake was van financiële problemen. Willem verdiende 42,00 gulden in de week. Het was armoe troef met vier kinderen. Er waren schulden. Ik moest ook werken: poetsen bij een advocaat op de St. Annastraat en later bij Philips. Dit deed ik met buurvrouw Jacobs.

Een mooie herinnering is dat we met ons hele gezin met de trein naar Amsterdam gingen. Op bezoek bij tante Sien van Kranenburg waar we een aantal dagen bleven logeren. Verder waren het bosbessen plukken en tamme kastanjes zoeken ook fijne gezinsuitjes.

Ik kreeg een vervelend ongeluk; met de fiets gevallen. Ik viel met mijn hoofd op de stoeprand met als gevolg hersenletsel. Hierdoor ben ik ongeveer 6 weken opgenomen geweest bij Kalorama. Daarna heb ik nog een tijd lang moeten revalideren.

Hier in gesprek met een vriendin op Kalorama

Op eigen benen

Boxer Elza

Toen kreeg ik een mooie flat aan de Molenweg. Na een jaar of wat trokken Wil en schoondochter Paula in deze flat enik verhuisde naar een appartemen aan de Bloemendaalseweg, nr. 22. Daar verhuurde ik een kamer aan studenten. Kleindochter Miranda, toen een jaar of 8-9 logeerde tijdens de weekende veel bij mij. Matras op de grond in de woonkamer voor de televisie met wat lekkers erbij. We keken toen onder andere naar Little House on the Prairie. Een heerlijke tijd!

Sinterklaas

De Sinterklaasvieringen waren onvergetelijk. Ik had inmiddels al zeven kleinkinderen: Rob en Miranda, Janneke en Bart, Williamen Tamara en Wendy. Maanden was ik in de weer om alles voor elkaar te krijgen. Ik deed inkopen na de kerst in de opruiming voor de Sinterklaas het jaar daarop. Alles werd versierd en voor iedereen bakte ik balkenbrij en een appeltaart. Ik was 's nachts nog aan het bakken! Het was een fijne harmonieuze tijd, alle kinderen en kleinkinderen kwamen thuis.

Sinterklaas bij mij thuis, een gezellig boel!

Meestal liet ik een Sinterklaas thuis komen. Een keer hadden we een dronken Sinterklaas met 2 pieten. De Sint was nogal tipsy had meer oog voor Elly dan voor de kinderen!

Eind jaren zeventig overleed mijn zus Lien op 54 jarige leeftijd aan de gevolgen van lymfeklier kanker. Henk van Krey, haar man, kwam mij om hulp vragen voor de zorg van hun ongelukkige zoon Henkie. Toen heb ik mijn flatje opgezegd en ben ik bij Henk in Groesbeek gaan wonen. Daar heb ik later veel spijt van gehad; het was geen fijn mens. Wel ben ik in deze periode van mijn leven twee keer in Australië geweest. Daarover straks meer.

Groesbeek

Mijn tijd in Groesbeek had eigenlijk twee gezichten. Ik vond het fijn om met de moestuin in de weer te zijn. Heerlijk waren ze die aardbeien, sla, blauwe bonen en al wat meer zij. Met Sientje en Liesbeth ging ik vaak naar de bingo. Aan mijn overburen Tonnie en Ton denk ik nog fijn terug. We vertelden lief en leed tegen elkaar. Moeilijker had ik het met Henk en de zorg voor Henkie.

Op naar Australie

Annelies is de dochter van mijn broer Jo. Hij emigreerde begin jaren 50 naar Australie (in de buurt van Melbourne) samen met Lies. Annie, de schoonmoeder van een dochter van Jo, kwam een keer zes weken op bezoek in Nederland, ook bij Henk en mij. Toen ze vroeg of wij voor een vakantie naar Australië wilden komen, zeiden we geen nee! Ondanks ik bang voor vliegen was, heb ik het toch gedaan. 27 uur vliegen; het was een enge belevenis. Je ontving van de KLM een certificaat als je de evenaar was gepasseerd. In Australië ging Henk min of meer zijn eigen gang en ik ging op stap met Lies en Annelies. Een fijne tijd; wat een vrijheid, ruimte, natuur en hartelijke mensen. Ik won zelfs nog 200 dollar op een bingo!

Reisdocument

Op de foto rechts ben ik met Lies de kangaroes aan het voeren.

De tweede keer dat ik (alleen) naar Australië ging, logeerde ik bij Elly, de zus van Annelies. Het vliegen was minder eng. Ik ben toen 3 weken gebleven en het was prima om weer terug te gaan naar Groesbeek.

Henk en ik konden het goed vinden met de ouders van schoondochter Helma, Jo en Sjaan. Elke zaterdagavond werd er gekaart. Het geld ging in de pot en daarvan gingen we lekker uit eten. Ook zijn we een keer met z'n vieren naar Scheveningen geweest.

Leuke vakanties hebben Henk en ik ook gehad met Elly en schoonzoon Jo op Texel. Wij huurden met z'n allen een keer 2 tandems. Jo en El één en Henk en ik ook. Henk zat voor en ik achter, maar samenwerken ho maar. Hoe vaak we niet hebben stilgestaan. We hebben veel gelachen.

Een paar jaar later werd Henk ernstig ziek. Uiteindelijk heeft hij een operatie niet goed doorstaan en overleed hij. Na nog een tijdje in Groesbeek te hebben gewoond, wilde ik weer graag terug naar Nijmegen.

Terug naar Nijmegen

Ik kreeg een soort aanleunwoning aan de Waterstraat. De flat was verbonden aan het bejaardenhuis Sonneheart. Alle kinderen hielpen mee met verhuizen. Jo van El heeft nog de hele boel opgeknapt. Ik ging vaak naar de bingo in het Waterkwartier.
Toch vond het ik het moeilijk om alleen te wonen, ik werd wat angstig en wilde graag in het bejaardenhuis zelf wonen.

Sonnehaert

Ondanks ik erg moest wennen aan de kleine kamer vond ik het fijn in Sonnehaert. Je hoefde niet de straat op om deel te nemen aan allerlei activiteiten.

Ik kende veel mensen, kon alles nog zelf en als je verzorging nodig had, waren er verpleegsters die je konden helpen. We maakten ook vaak korte vakantietripjes met de bus, heerlijk was dat. M'n beste vriendin in die tijd was Suzan van de Pol.
Ik ben zelfs nog op de televisie geweest bij 'Man bijt hond' - de Babbelbox -. Het was in 2007 in Winkelcentrum Dukenburg. Miranda was erbij toen het opgenomen was, zo'n toeval. Ik ben de 7e spreker. Leuk om terug te zien trouwens! Om het filmpje te zien sla je nog even een pagina om en klik dan op de link.

Al met al heb ik een fijne tijd gehad in Sonnehaert en ik was nog redelijk zelfstandig, tot ik tot mijn grote spijt in 2011 drie keer in een halfjaar tijd ben gevallen. Bij de laatste val brak ik mijn heup. Op naar het ziekenhuis en revalideren in Verpleeghuis Margriet. Barre tijden!

Toch is het me weer gelukt om te kunnen lopen en terug te keren naar Sonnehaert. Wat was ik blij om mijn buren mevrouw en meneer Knoop weer terug te zien. Mevrouw Knoop kwam elke avond even langs om te kijken hoe het met me was.Een goede buur...

Mevrouw Knoop en ik

Ik heb veel steun gehad van iedereen. Ook van mijn nichtje Cissie, die wekelijks bij me op bezoek komt en de was enboodschappen voor me doet.

Even tussendoor: klik op onderstaande link en zie het filmpje van Man bijt Hond.

http://www.manbijthond.nl/fragmenten/wanneer-maakte-u-uitglijder

Neijevelt

Er kwam roet in het eten. Ik moest verhuizen, want Sonnehaert waar ik 16 jaar heb gewoond, ging weg. Het was te oud en alle bejaarden moesten elders ondergebracht worden. Ik had ook de keuze om naar de nieuwbouw 'Griffioen' te gaan. Maar dan zou ik een groot appartement voor mijn eentje krijgen. Dat zag ik niet meer zitten. Op de valreep kon ik naar Neijvelt. Herman en Helma hebben hele mooie meubeltjes voor me gekocht. Daar ben ik ze nu nog dankbaar voor. Wel moet ik heel erg wennen en voel me dikwijls alleen. Ook ben ik aardig doof aan het worden. Er zit niets anders op dan een hoor-apparaat te nemen, misschien wel twee. Daar zal ik wel aan moeten wennen!

Mijn 89e verjaardag

Een hoogtepunt was de viering van mijn 89e verjaardag. We zijn met zijn allen pannenkoeken gaan eten bij de Duivelsberg in Berg en Dal. Hier kreeg ik een prachtige grote lijst met allemaal foto's van mijn kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen in. Een mooier cadeau had men mij niet kunnen geven. Zij zijn allemaal een deel van mij, en daar ben ik trots op!

Bijna met z'n allen!

Ik wens mijn kleindochter Miranda veel succes met deze mooie website en ik hoop dat veel mensen nog op deze wijze van elkaar kunnen genieten.

Marietje Bens

Oma is op 23 juli 2017 overleden. Hierbij de tekst op haar bidprentje.

Degenen die ik lief heb verlaat ik
om degenen die ik lief had terug te vinden

Mama had een goed leven met veel mooie momenten. Ze was vijf jaar toen ze naar Nijmegen verhuisde. Daar maakte ze de oorlog mee. Op 19-jarige leeftijd raakte ze zwanger en zoon Jack werd geboren. Na de oorlog ontmoette zij Willem van Kranenburg met wie zij trouwde. Vanuit de Van Berghemstraat verhuisde het gezin naar een woning in de Ericastraat in de Wolfskuil. Zij kregen nog vier kinderen.

Het was een goede tijd in de Wolfskuil. Een mooie herinnering is dat het hele gezin met de trein naar Amsterdam ging. Op bezoek bij tante Sien waar ze een aantal dagen logeerden. Er moest hard gewerkt worden om het hoofd boven water te houden. Uiteindelijk strandde het huwelijk begin jaren zeventig en mama ging alleen verder. Ze deed een cursus pedicuren zodat ze een paar centen bij kon verdienen. Mama woonde in de Sperwerstraat waar ze bleef wonen tot alle kinderen het huis uit waren.

Ze was een oma uit duizenden. Alle kleinkinderen waren haar even lief. Mama pakte groots uit met Sinterklaas. Alle pakjes (en dat waren er veel) lagen in een grote zelfgemaakte stoomboot. Voor ons maakte ze heerlijke balkenbrij, goulashsoep en appeltaart. Het kon niet op. En natuurlijk logeerde de kleinkinderen graag bij haar. Dan werd er geknutseld en taart gebakken.

Broer Jo emigreerde begin jaren vijftig naar Australië. Mama ging twee keer bij hem op bezoek; een grote reis. Ondanks dat ze vliegangst had, heeft ze dat toch gedaan. En het was geweldig. Leuke herinneringen heeft mama ook aan de schoonouders van Herman. Daar trok ze veel mee op. Ook met Elly en Jo is mama een aantal keren mee geweest naar Texel. Er werd veel gelachen.

Na de dood van haar jongste zoon Willy, die op 44 jarige leeftijd in november 1999 overleed, vond mama het steeds moeilijker om alleen te wonen. Ze besloot naar Sonnehaert te verhuizen. Daar heeft ze met veel plezier gewoon totdat Sonnehaert werd gesloten en ze naar Nijevelt kwam.
Mama heeft veel steun gehad aan nichtje Cissie, die vaak op bezoek kwam en veel voor haar deed. Een hoogtepunt was haar 89e verjaardag. Met z'n allen naar het pannenkoekenhuis. Als cadeau kreeg ze een grote lijst vol met foto's van kinderen en (achter)kleinkinderen. "Ze zijn allemaal een deel van mij en daar ben ik trots op!' waren haar woorden.

Het overlijden van haar zus Pita, heeft haar geen goed gedaan. Vooral de laatste maanden ging mama achteruit. Het kaarsje was op aan het gaan.
Mama werd 94 jaar. Een prachtige leeftijd.

Bedankt voor alle belangstelling en jullie aanwezigheid tijdens het afscheid.

Kinderen en (achter)kleinkinderen

Vertel verder

Wilt u uw koffer vol herinneringen gratis delen met anderen, stuur hen dan nu een mailbericht. Zij zijn gemachtigd om de koffer te lezen, echter niet om aanpassingen te doen. Let op: ook zij kunnen op hun beurt de vertel verder functie gebruiken.

E-mailadressen: *

Bericht:

Beste lezer, Ik wil graag een koffer vol herinneren met je delen van Maria Theodora Bens. Klik [[hier]] om de koffer te openen. Veel leesplezier! Met vriendelijke groet, Suitcase of Memories

Verzenden